| Sıra No |
PROJE SONUÇ RAPORU BİLGİ FORMU |
| 1 |
Proje No |
: |
2019.05.01.1034
|
| 2 |
Projenin Adı |
: |
Asarsuyu (Düzce) Noktalı İnci Balığı (Alburnides tzanevi Chichkoff,1933) Populasyonunun Yaşam Döngüsü Özelliklerinin Belirlenmesi
|
| 3 |
Projenin İlgili Olduğu Alan Adı |
: |
Temel Bilimler Araştırma Projesi (TBAP)
|
| 4 |
Proje Yürütücüsü |
: |
Prof. Dr. Şerife Gülsün Kırankaya
|
| 5 |
Proje Yürütücüsü E-posta |
: |
gulsunkirankaya@duzce.edu.tr
|
| 7 |
Proje Araştırıcıları |
: |
Yüksek Lisans Öğrencisi Neslihan GÜLER
|
| 8 |
Projenin Başlama ve Bitiş Tarihi |
: |
20.11.2019
20.11.2020
|
| 9 |
Proje Süresi |
: |
12
|
| 10 |
Ek Süre |
: |
0
|
| 11 |
Ek Ödenek |
: |
0,00
|
| 12 |
Projenin Bütçesi |
: |
6.953,22
|
| 13 |
Toplam Harcama |
: |
5.446,29
|
| 14 |
İşbirliği Yapılan Kuruluş |
: |
Bulunmamaktadır
|
| 15 |
İşbirliği Yapılan Kuruluşun Desteği |
: |
Bulunmamaktadır
|
| 16 |
Projenin Amacı:
Sunulan tez çalışmasında, doğal yaşam alanı kirlilik ve habitat kaybı gibi çevresel tehditlere maruz kalan ve hakkında hiç bir bilgi bulunmayan, Melen Havzası'na endemik noktalı inci balığı A. coskuncelebii türünün Asarsuyu Deresi’nde yaşayan popülasyonunun yaşam döngüsü özelliklerinin belirlenmesi amaçlanmıştır.
|
| 17 |
Projenin Çıktıları:
Asarsuyu Deresi’nde yapılan çalışma sonucunda ;
Türün, bulunduğu bölgede zaman zaman şiddetli yağışların ve sel olması nedeniyle Havzanın bütününü ele alarak taşkın zararlarının azaltılması doğrultusunda inşa edilen barajlar ile yağışlı sezonlarda oluşan yüksek akımlar depolanarak, taşkınların pik dönemlerinde barajlardan kontrollü su bırakmak suretiyle derede oluşacak yüksek akımlar önlenebilir. Asarsuyu Deresi’nde aşırı yağış ve sel olduğu dönemde yapılan fiziko-kimyasal ölçümlerin sonucunda derenin çözünmüş oksijen miktarı 2.74-2.9 mg/l olduğu dönemlerde deredeki A. coskuncelebii örneklerinin ortamda bulunmadıkları saptanmıştır. A. coskuncelebii, genellikle berrak, temiz suları tercih eden bir tür olduğundan Asarsuyu Deresi'nde yoğun sanayi atıkları, kanalizasyon atıklarının olduğu yerlerde gözlenmemiştir. Bu kirleticilerin artması balık yaşamında olumsuz etki oluşturacağı izlenimi oluşmuştur. Kirliliğin arttığı dönemlerde, diseksiyonu yapılan bazı bireylerde parazitler gözlemlenmiştir. Bu nedenle, ilerleyen dönemlerde kirliliğin daha da artabileceği düşünülerek, dereye kanalizasyon ve endüstriyel atıksuların doğrudan deşarjının önlenmesi, sanayi tesislerinin arıtma tesislerinin kontrolünün sağlanması ilk aşamada alınabilecek önlemler olarak önerilebilir. Diğer taraftan, “azalan populasyon” özelliği gösteren ve endemik olan bu türün devamlılığı için; Asarsuyu Deresi’nde yapılan ıslah çalışmalarında, akarsuyun zemin ve kıyı yapılarının bozulduğu gözlemlenmiştir. Sucul canlıların habitatlarında meydana gelen bu değişimlerin, azalma eğiliminde olan A. coskuncelebii popülasyonunu da olumsuz yönde etkileyebileceği tahmin edilmektedir. Dolayısıyla özellikle türün üreme mevsimini kapsayan MayısTemmuz döneminde akarsu yatağına müdahalelerden kaçınılmalıdır. Nitekim, canlıların habitatlarında gözlenen veya öngürülen değişimler, IUCN Kırmızı Liste kategorilerinin belirlenmesinde önemli ölçütlerden biridir (IUCN,2020). Asarsuyu Deresi’nin mevcut ekolojik koşullarının A.coskuncelebii türü için tehtit oluşturabileceği öngörülmektedir. Dolayısıyla, IUCN Kırmızı Listesinde türün NT (Tehdite yakın) kategorisinde değerlendirilerek, havzada türün popülasyon yoğunluğu ve sürdürülebilirliği konularında ayrıntılı çalışmalar yapılarak kesin koruma statüsünün belirlenmesi uygun olacaktır.
|
| 18 |
Proje Çıktılarının Bilime ve Uygulamaya Aktarılması:
Elde edilen bulguların, Melen Havzası’na endemik olan bu hassas tür için koruma stratejilerinin geliştirilmesi açısından yararlı olacağı düşünülmektedir.
|
| 19 |
Proje Kapsamında Yapılan Yayınlar:
Güler, N., Gençoğlu, L., Kırankaya, Ş.G., 2019, Length-Weight Relationship and Fulton’s Condition Factor of Alburnoides coskuncelebii in Asarsuyu Stream (Düzce, Turkey), International Next Generation Biometry Workshop and Course, 04-06 October 2019, İskenderun, Turkey, Proceeding Book, pp: 42-48.
|
Tarih:
|
İmza:
|